REZOLUCJA ONZ W SPRAWIE PODZIAŁU PALESTYNY

18 stycznia 1947 r. rząd Wielkiej Brytanii oficjalnie poinformował o podjęciu decyzji o przekazaniu problemu Palestyny do Organizacji Narodów Zjednoczonych.

1 marca 1947 r. oddział Irgunu (Etzel) przeprowadził zamach bombowy na brytyjski klub oficerów w Jerozolimie. W następnych tygodniach oddziały Irgunu i Lehi przeprowadziły serię ataków na brytyjskie cele w całej Palestynie. 31 marca oddział Lehi zaatakował i ciężko uszkodził rafinerię ropy naftowej w Hajfie. Haganah koncentrowała się w tym czasie na organizowaniu nielegalnej imigracji żydowskiej do Palestyny.
    W odpowiedzi brytyjskie władze wojskowe wprowadziły stan wojenny w Tel Awiwie i żydowskiej części Jerozolimy (trwał przez 2 tygodnie). Równocześnie Brytyjczycy ewakuowali rodziny swoich żołnierzy z Palestyny.

31 marca 1947 r. oddział Lehi ciężko uszkodził brytyjską rafinerię ropy naftowej w Hajfie.

28 kwietnia 1947 r. odbyła się specjalna sesja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku (USA), na której omawiano problem Palestyny. Zgromadzenie Ogólne ONZ poprosiło Wielką Brytanię, aby do czasu wyjaśnienia sprawy nadal sprawowała swoją władzę mandatową nad Palestyną.

4 maja 1947 r. oddział Irgunu (Etzel) przeprowadził atak na brytyjskie więzienie w Akko, uwalniając wielu żydowskich więźniów.

14 maja 1947 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ podjęło decyzję o wysłaniu specjalnej komisji dochodzeniowej (UNSCOP) do Palestyny, składającej się z przedstawicieli 11 państw członkowskich. W skład Komisji należeli przedstawiciele: Australii, Czechosłowacji, Gwatemali, Holandii, Indii, Iranu, Jugosławii, Kanady, Peru, Szwecji i Urugwaju.

W lipcu 1947 r. nastąpiło nasilenie działań żydowskich organizacji militarnych. Nie było dnia bez jakiejkolwiek akcji wymierzonej w brytyjskie cele w Palestynie.
    18 lipca 1947 r. brytyjskie okręty wojenne zatrzymały u wybrzeży Palestyny statek "Exodus 1947" ("Yitziat Europe 5707") z 4,5 tys. nielegalnych żydowskich imigrantów na pokładzie. Brytyjscy żołnierze wchodząc na pokład statku napotkali na silny opór Żydów, którzy bronili się kijami i blaszanymi puszkami. Statek został siłą zmuszony do wpłynięcia do portu w Hajfie, gdzie imigrantów przeprowadzono na trzy statki, którymi odpłynęli do Marsylii we Francji, a następnie do Hamburga w Niemczech, gdzie imigrantów umieszczono w obozie dla internowanych.
    Wywołało to wielkie oburzenie żydowskiej społeczności w Palestynie i w rezultacie nasilenie antybrytyjskich działań Irgunu i Lehi. W odwecie Brytyjczycy powiesili 3 członków Irgunu, na co Irgun odpowiedział wieszając 2 brytyjskich sierżantów.
    29 lipca 1947 r. rozwścieczeni brytyjscy żołnierze otworzyli ogień do tłumu demonstrujących Żydów na ulicach Tel Awiwu, zabijając 5 osób i raniąc setkę.

Sierpień był miesiącem największego nasilenia ataków na brytyjskie obiekty w Palestynie. Atakowane były wojskowe instalacje, bazy i posterunki policji, linie kolejowe oraz porty.

W sierpniu 1947 r. odbyła się w Warszawie, w Polsce, narada przedstawicieli partii komunistycznych. Postanowiono udzielić poparcia dla dążeń utworzenia państwa żydowskiego. Konsekwencją tego było umożliwienie Żydom zakupów broni w Czechosłowacji. Po stronie żydowskiej stanęły państwa bloku radzieckiego.
    Pod koniec lat 40-tych i na początku 50-tych Polską rządziła słynna żydowska trójka: Berman, Minc i Zambrowski. Właśnie wtedy narodziła się legenda o żydowskiej przewadze w systemie represji władzy komunistycznej i tajnych służbach (żydokomuna).

W sierpniu 1947 r. Specjalna Komisja ONZ w sprawie Palestyny (UNSCOP) odwiedziła obozy z żydowskimi uchodźcami w Niemczech i Austrii, a następnie spotkała się na konferencji w Szwajcarii.
    1 września 1947 r. Komisja ONZ w sprawie Palestyny (UNSCOP) opublikował swój raport. Zalecono zakończenie brytyjskiego mandatu nad Palestyną i utworzenie dwóch państw: żydowskiego oraz arabskiego.
    8 września 1947 roku na swoim dorocznym spotkaniu zebrało się Zgromadzenie Ogólne ONZ, które przyjęło raport Komisji UNSCOP w sprawie Palestyny.

Na jesieni 1947 r. Żydzi i Arabowie w Palestynie zaczęli się zbroić. W wielu miejscach, aby zapobiec incydentom zbrojnym, doszło do podpisania około stu lokalnych "układów o nieagresji" między arabskimi wioskami a żydowskimi kibucami.

W październiku 1947 r. zebrała się w Kairze konferencja Ligi Arabskiej. Kraje arabskie wypowiedziały się przeciwko utworzeniu palestyńskiego państwa i rządu. Postanowiono przy tym rozważyć możliwość użycia sił zbrojnych w Palestynie w celu wcielenia tych terytoriów do własnych krajów. Egipt przy tym odmówił udziału w zbrojnej interwencji, co stawiało Transjordanię w uprzywilejowanej sytuacji.
    15 listopada 1947 r. Arabowie zagrozili wojną, jeśli rezolucja ONZ utworzy państwo żydowskie w Palestynie.
    W 1947 r. doszło do arabskich rozruchów w Jemenie, w których zginęło co najmniej 80 Żydów.

Społeczność żydowska i ruch syjonistyczny zaczęły przygotowywać się na taki scenariusz, zwiększając wydatki na dozbrajanie oddziałów Hagany. Na dwa tygodnie przed głosowaniem ONZ, Haganah stworzyła pierwsze żydowskie siły powietrzne (Sherut Avir). Początkowo było to kilkanaście lekkich samolotów wypożyczonych z żydowskich linii lotniczych "Aviron". Jednocześnie czyniono starania o pozyskanie pilotów. Początkowo udało się pozyskać jedynie 11 pilotów, którzy tworzyli zalążek izraelskich sił powietrznych.

29 listopada 1947 r. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęło rezolucję nr 181 w sprawie podziału Palestyny (głosowanie: poparcie 33 państwa, przeciwko 13 państw, wstrzymało się 10 państw). W myśl rezolucji ONZ w Palestynie miały powstać dwa państwa: żydowskie (o powierzchni 14 257 km kw. i 935 tys. mieszkańców) oraz arabskie ( o powierzchni 11 664 km kw. powierzchni i 814 tys. mieszkańców). Państwo żydowskie miało składać się z trzech kawałków, o trudnych do obrony granicach. Poza jego granicami miała być także stolica judaizmu i symbol tradycji żydowskiej - Jerozolima. Rezolucja przewidywała, że Brytyjczycy opuszczą Palestynę do 1 lutego 1948 r., jednak Wielka Brytania starając się utrzymać dobre stosunki z krajami arabskimi zmieniła datę ewakuacji na 15 maja.
    Podczas Zgromadzenia Ogólnego ONZ przedstawiciel Polski, pisarz Ksawery Pruszyński wygłosił wzruszające przemówienie, w którym opowiadał się za ustanowieniem państwa Izrael.

Żydzi przyjęli rezolucję ONZ, natomiast Arabowie ją odrzucili.

Terytorium Izraela w latach 1947-1949 (Copyright: Gedeon)

Po uchwale ONZ w sprawie podziału Palestyny, organizacje syjonistyczne ogłosiły akcję zwaną "Fundusz Pomocy Walczącej Palestynie" (Gijus). Wszystkie organizacje żydowskie działające w Polsce przyłączyły się do akcji, zbierając do września 1948 r. prawie 113 mln złotych. Ponadto werbowano ochotników (3200 Żydów) do Hagany, którzy byli szkoleni w obozie w Bolkowie (koło Jeleniej Góry) i z legalnymi paszportami wysyłani do Palestyny.

------- POCZĄTEK WOJNY PALESTYŃSKIEJ -------

30 listopada 1947 r. arabski oddział zaatakował żydowski autobus w pobliżu Lod, zabijając 5 Żydów. Był to pierwszy akt agresji w rozpoczynającej się wojnie o niepodległość Izraela. W godzinę później, w ataku na drugi autobus zginął 1 Żyd, a w Jaffie doszło do zamordowania kolejnego Żyda.
    W następnych tygodniach nastąpił dramatyczny wzrost ilości arabskich ataków na żydowskie osady i łączące je linie komunikacyjne. Krwawe napaści bardzo szybko przybrały rozmiary prawdziwej wojny.

Siły arabskie były sformowane w dwóch organizacjach paramilitarnych Futuwa (około 12 tys. ludzi) i Najjada (około 3 tys. ludzi). Dodatkową siłę stanowiły lokalne milicje, tworzone w miasteczkach i wioskach. Nie sposób ustalić ilość członków tych paramilitarnych formacji, które podjęły pierwsze antyżydowskie działania w Palestynie. W grudniu z Syrii do Palestyny wkroczył oddział Arabskiej Armii Zbawienia (Jaysh al-Jihad al-Muqaddas) dowodzony przez Abd al-Qadir al-Husayni (1907-1948) i Hasan Salama (?-1948). Liczył on około 2,5 tys. dobrze wyszkolonych i uzbrojonych ludzi, którzy byli weteranami brytyjskiej armii.

2 grudnia 1947 r. Wysoki Komitet Arabski ogłosił w Jerozolimie rozpoczęcie 3-dniowego strajku powszechnego, któremu miały towarzyszyć masowe demonstracje przeciwko utworzeniu państwa żydowskiego w Palestynie. Zażądano, by brytyjskie władze mandatowe przekazały całą Palestynę w ręce Arabów.
    W Jerozolimie doszło do gwałtownych rozruchów arabskich, podczas których plądrowano i podpalano sklepy w żydowskiej części miasta. Siły brytyjskie nie reagowały, pozwalając na swobodny rozwój wydarzeń.
    W następnych dniach doszło do eskalacji przemocy. Do 11 grudnia zginęło 70 Żydów, 50 Arabów, 3 brytyjskich żołnierzy i 1 brytyjski policjant.

Arabskim atakom przeciwstawiły się oddziały Hagany, które pod koniec 1947 roku liczyły ogółem około 43 tys. ludzi. W większości byli to członkowie małych oddziałów samoobrony, które chroniły osady, wioski, uprawy rolnicze oraz zakłady przemysłowe. Byli to ich mieszkańcy i pracownicy, którzy po pracy przystępowali do służby wartowniczej, a w przypadku napaści bronili swoich domów i miejsc pracy. W nowej sytuacji, dowództwo Hagany przystąpiło do tworzenia regularnych oddziałów wojskowych, których podstawą stały się kampanie szturmowe Palmach (liczące około 3 tys. ludzi). Zdecydowanie najsłabszym punktem Hagany było słabe uzbrojenie (17 tys. karabinów, 800 pistoletów maszynowych, 200 karabinów maszynowych, 750 lekkich moździerzy) oraz niskie zapasy amunicji (na trzy dni walki). Dodatkowo Irgun (Etzel) dysponował około 2 tys. ludzi, a Lehi około 600 ludźmi. Były to sprawnie działające jednostki, dobrze przygotowane do działań dywersyjnych i sabotażowych.

---------- Operacja "Gimel" ----------

W grudniu 1947 r. żydowska Haganah rozpoczęła realizację Operacji "Gimel", który przewidywał rozbicie arabskich milicji działających w rejonie żydowskich osad na terenach przyznanych przyszłemu państwu arabskiemu. Miało to zapewnić bezpieczeństwo tym osadom w pierwszym najtrudniejszym okresie funkcjonowania nowych państw w Palestynie. Jak przewidywano, miał to być najcięższy dla wszystkich okres.
    12 grudnia 1947 r. członkowie Irgunu przeprowadzili zamach bombowy na autobusy w Hajfie i Ramli. Zginęło 20 Arabów, 5 Żydów i 2 brytyjskich żołnierzy. Rannych zostało 30 osób.
    13 grudnia 1947 r. oddział Irgunu zaatakował arabską wioskę al-Tira, w pobliżu Petah Tikva. Zginęło 13 Arabów.

14 grudnia 1947 r. Legion Arabski (z Transjordanii), który oficjalnie był jednostką brytyjskiej armii, zaatakował żydowski konwój autobusów w rejonie Beit Nabala. Zginęło 14 Żydów.
    Legion liczył 12 tys. regularnych żołnierzy dowodzonych przez brytyjskich oficerów, którzy dysponowali wsparciem artylerii (40 dział) i pojazdów opancerzonych (75 pojazdów).

18 grudnia 1947 r. oddział Hagany zaatakował arabską wioskę al-Khisas, w Górnej Galilei, w pobliżu granicy libańsko-syryjskiej. Zginęło 10 Arabów.
    19 grudnia 1947 r. izraelscy terroryści zastrzelili 5 nieletnich Arabów w zamachu w arabskiej wiosce Quazaza.
    29 grudnia 1947 r. członkowie Irgunu przeprowadzili zamach bombowy w kawiarni przy Bramie Damasceńskiej w Jerozolimie, zabijając 15 osób.
    30 grudnia 1947 r. oddział Irgunu wsparty jednostką Palmach zaatakował rafinerię ropy naftowej w Hajfie, uszkadzając instalacje i zabijając 39 arabskich robotników.
    31 grudnia 1947 r. oddział Hagany w ramach akcji odwetowej zaatakował dwie wioski arabskie Balad a Sheich.
    W okresie od 30 listopada do 31 grudnia 1947 roku w walkach zginęło ogółem 427 Arabów, 381 Żydów i 46 Brytyjczyków. Rannych zostało 1.035 Arabów, 725 Żydów oraz 135 Brytyjczyków.

W grudniu 1947 r. Liga Arabska ostro skrytykowała rezolucję ONZ o podziale Palestyny, jednocześnie zapowiadając wojnę.

W styczniu 1948 r. wysłannicy Agencji Żydowskiej zawarli z władzami Czechosłowacji pierwszą umowę na dostawę broni dla Żydów. Żydzi, za cichym przyzwoleniem rozmówców, występowali w roli reprezentantów Etiopii. Umowa przewidywała dostawę 4,5 tys. karabinów, 200 karabinów maszynowych oraz dużych ilości amunicji.

Do 1948 r. w ramach tzw. Bricha opuściło Polskę ponad 100 tys. Żydów.

1 stycznia 1948 r. do wybrzeży Palestyny zbliżyły się statki "Pan Crescent" ("Kibbutz Galuyot") i "Pan York" ("Atzmaut") z 15 tys. żydowskich imigrantów na pokładach. Statki zostały zatrzymane przez brytyjskie okręty wojenne i skierowane na Cypr.
    1 stycznia 1948 r. oddział Hagany zaatakował arabską wioskę Balad al-Shaykh, 5 km na południowy-wschód od Hajfy. W trakcie starcia zginęło co najmniej 17 Arabów.
    W następnych miesiącach wojna żydowsko-arabska osiągnęła swój szczytowy punkt. Celem arabskich ataków była większość żydowskich konwojów, które dostarczały zaopatrzenie do oddalonych osad. W szczególnie trudnej sytuacji znalazła się żydowska społeczność w Jerozolimie, gdyż Arabowie najczęściej atakowali właśnie te linie komunikacyjne.

4 stycznia 1948 r. członkowie Irgunu przeprowadzili zamach bombowy w Jaffie, zabijając 26 osób i raniąc wiele innych.
    5 stycznia 1948 r. Haganah przeprowadziła zamach bombowy na hotel "Semiramis" zabijając 20 osób.
    7 stycznia 1948 r. członkowie Irgunu przeprowadzili zamach bombowy w Bramie Jaffy w Jerozolimie, zabijając 15 osób.

23 stycznia 1948 r. połączyły się HaShomer HaTzair i Ahdut HaAvodah tworząc partię robotniczą Mapam (Mifleget HaPoalim HaMeuchedet).

W lutym 1948 r. oddział Arabskiej Armii Zbawienia (Jaysh al-Jihad al-Muqaddas) wkroczył do Jaffy. Arabowie zdawali sobie sprawę ze znaczenia strategicznego Jaffy, którą rezolucja ONZ przyznała państwa arabskiemu.

W lutym 1948 r. w Londynie zawarto tajne porozumienie brytyjsko-jordańskie. Uzgodniono, że wojska Transjordanii przejmą brytyjską strukturę i część uzbrojenia oddziałów angielskich na obszarze Palestyny. W ten sposób rząd brytyjski nieoficjalnie poparł ambitne plany emira Abdullaha o "Wielkiej Syrii" pod swoim berłem.

14 lutego 1948 r. oddział Palmach wkroczył do wioski Sa'sa w Górnej Galilei. Podczas walk zginęło 11 Arabów. Zniszczonych zostało około 20 arabskich domów.
    16 lutego 1948 r. arabski oddział zaatakował kibuc Tirat Tzvi, zabijając jednego żydowskiego strażnika.

22 lutego 1948 r. członkowie Irgunu wysadzili samochód-pułapkę na ulicy Ben Jehuda w centrum Jerozolimy. Zniszczeniu uległy 4 brytyjskie samochody wojskowe. Zginęło 58 osób, a 123 zostały ranne.

1 marca 1948 r. nastąpiło pierwsze porozumienie żydowskich ugrupowań politycznych w Palestynie, mające na celu stworzenie przyszłego rządu. Utworzono Radę Ludową (Moetet haAm), która liczyła 37 osób i miała charakter organu ustawodawczego. Organem wykonawczym miała być Administracja Ludowa (Minhelet haAm), która liczyła 13 członków. Siedzibą obu organów został Tel Awiw. Jednocześnie Haganah zawarła porozumienie z Irgunem (Etzel), który uznał autorytet tymczasowych władz państwowych.

W marcu utworzono ochotniczy korpus Mahal, złożony z żydowskich ochotników z całego świata, pragnących dopomóc w wojnie o niepodległość. Z Północnej Ameryki przybyło 1,5 tys. ochotników, z Południowej Afryki 500, z Wielkiej Brytani 1 tys., z Finlandii 30. Ogółem podczas całej wojny przybyło 5 tys. ochotników z całego świata.

11 marca 1948 r. Arabowie zdetonowali samochód-pułapkę przed amerykańskim konsulatem i budynkami Agencji Żydowskiej w Jerozolimie. W zamachu zginęło 13 osób, a 84 zostały ranne.
    13 marca 1948 r. oddział Palmach zaatakował arabską wioskę al-Husayniyya, zabijając 30 Arabów.

W marcu 1948 r. do Palestyny wkroczyły z Syrii oddziały Arabskiej Armii Wyzwoleńczej (Jaysh al-Inqadh al-Arabi), do której wstąpiło około 4 tys. arabskich ochotników pod przywództwem Fawzi Al-Qawuqji (1890-1977). Byli oni dowodzeni przez oficerów sztabowych armii syryjskiej i irackiej. Zostali oni dobrze uzbrojeni i posiadali dobre zaopatrzenie w amunicję.

19 marca 1948 r. rząd amerykański wycofał swoje poparcie dla planu podziału Palestyny i utworzenia państwa żydowskiego. Jako przyczynę zmiany decyzji podano pogarszającą się sytuację w ogarniętej wojną Palestynie.

---------- BITWA O DROGI ----------

Pierwsza faza wojny palestyńskiej była "bitwą o drogi". Haganah walczyła o utrzymanie łączności między żydowskimi osadami i dostarczała im żywność oraz broń.

W marcu 1948 roku arabskie oddziały skoncentrowały swoje działania na przecięciu żydowskich linii komunikacyjnych, szczególnie tych zaopatrujących Jerozolimę. W wyniku serii arabskich ataków nastąpiło załamanie systemu żydowskich konwojów i część osad na Negewie została od 26 marca całkowicie odcięta od wybrzeża. Do ciężkich starć doszło w rejonie Hajfy. Żydowskie konwoje z trudem przedzierały się do Jerozolimy, która pod koniec marca została zupełnie odcięta. Mieszkańcy żydowskiej części Jerozolimy mieli tylko 120 gram chleba na osobę dziennie i 1 wiaderko wody na 5 osób dziennie. Arabskie oddziały rozpoczęły ostrzał i szturm na żydowską dzielnicę. Brytyjczycy zaproponowali Żydom przeprowadzenie ewakuacji miasta, co było nie do przyjęcia.
    Równolegle z blokadą Jerozolimy, Arabowie próbowali zniszczyć żydowskie osiedla położone wzdłuż drogi Hajfa-Dżenin. Te próby jednak się Arabom nie powiodły.
    28 marca 1948 r. został rozbity żydowski konwój jadący do kibucu Jehiam. W arabskiej zasadze pod Kabri zginęło 47 Żydów. Ocalała tylko jedna osoba.

31 marca 1948 r. oddziały Irgunu i Hagany przeprowadziły wspólny atak na pociąg jadący z Kairu do Hajfy, zabijając 40 Arabów.

Tymczasem żydowscy obrońcy zaczęli dostawać pierwszą broń z dostaw czechosłowackich. 1 kwietnia 1948 r. samolotem DC-4 dotarło 140 czeskich karabinów maszynowych M-34, a 3 kwietnia 1948 r. przypłynął statek, którym Jehuda Awriel przeszmuglował do Palestyny broń z Czechosłowacji. W małych fabryczkach produkowano duże ilości lekkiej broni, amunicji i pocisków przeciwpancernych. Żydowskie siły lotnicze składały się z 30 lekkich samolotów, używanych do zwiadu i transportu zaopatrzenia do odciętych regionów.

Na początku kwietnia oddziały Hagany przeprowadziły pierwszą akcję zaczepną, atakując kwaterę głównego dowództwa Arabskiej Armii Wyzwoleńczej (Jaysh al-Inqadh al-Arabi) w Ramli. Zaskoczyło to Arabów, którzy wstrzymali na kilka dni swoje działania.

3 kwietnia 1948 r. Hagana dała rozkaz opuszczenia swoich domów 994 arabskim mieszkańcom Chirbet-Azun.

---------- Operacja "Nachschon" ----------

6 kwietnia 1948 roku oddziały Hagany rozpoczęły pierwszą większą operację ofensywną, której celem było odblokowanie drogi z Tel Awiwu do Jerozolimy. Do wykonania tego zadania wyznaczono Brygadę Givati (trzy bataliony liczące 1,5 tys. ludzi) oraz jednostki Palmach. Dowódcą operacji był Shimon Avidan.
    Brygada Givati rozpoczęła natarcie wzdłuż drogi z Tel Awiwu do Jerozolimy, zajmując kolejne arabskie wioski. Natarcie utknęło jednak w rejonie wioski Castel, która blokowała drogę do Jerozolimy. Cieżkie walki trwały przez 6 dni i zakończyły się niepowodzeniem. Równocześnie jednostki Palmach uderzyły z drugiej strony, otwierając 10 kwietnia górską drogę do Jerozolimy. W ciągu kilku dni do Jerozolimy dotarło pięć konwojów (60 ciężarówek) z zaopatrzeniem. Operacja "Nachschon" zakończyła się 12 kwietnia.

W dniach 6-12 kwietnia 1948 roku w Tel Awiwie zwołano Radę Ludową (Moezet HaAm) i Administrację Ludową (Minhelet HaAm), które były organami żydowskiej władzy w Palestynie. Miały one przejąć władzę w momencie wycofania wojsk brytyjskich z Palestyny i utworzenia niepodległego państwa Izrael.

9 kwietnia 1948 r. członkowie żydowskich radykalnych grup Irgun i Lehi przeprowadzili atak na arabską wioskę Deir Yassin, w pobliżu Jerozolimy. Arabowie podjęli walkę z nacierającymi żołnierzami. W wymianie ognia zginęło 5 Żydów, a 35 zostało rannych. Po zdobyciu wioski doszło do niekontrolowanej masakry mieszkańców. Zginęło wówczas 254 Arabów, w tym kobiety i dzieci. Mieszkańcy okolicznych arabskich wiosek Kolonia i Beit-Isla byli tym tak przerażeni, że uciekli. Tłumy uchodźców zaczęły masowo opuszczać tereny przyznane przez ONZ państwu żydowskiemu.
    10 kwietnia 1948 r. Haganah dała rozkaz opuszczenia swoich domów 620 Arabom z Ad Dumejra, 910 Beduinom z Arab an-Nufejat i 340 Beduinom z Arab al-Fogara.
    12 kwietnia 1948 r. oddział Hagany zaatakował arabską wioskę Qalunya, zabijając 12 Arabów.

13 kwietnia 1948 r. żydowski oddziały Lehi i Irgunu wkroczyły do arabskiej wioski Naser al-Din, blisko Tyberiady. Liczba ofiar dokonanej tam masakry jest nieznana. Ocalało 40 arabskich mieszkańców wioski, którzy są jedynymi świadkami.

13 kwietnia 1948 r. arabski oddział rozbił żydowski konwój medyczny jadący do Jerozolimy, złożony z ambulansów z rannymi w Deir Yassin bojownikami Irgun i Lehii, autobusami z personelem medycznym, kilkoma ciężarówkami z zaopatrzeniem dla Hagany i dwoma autami pancernymi osłony. Zginęło wówczas 78 osób, głównie z personelu medycznego.

15 kwietnia 1948 r. Hagana dała rozkaz opuszczenia swoich domów 650 Arabom z Miska i nieznanej liczbie z Chirbet as-Sarkas.

---------- Operacja "Dalet" ----------

12 kwietnia 1948 r. dowództwo żydowskiej Haganah przyjęło do realizacji plan operacyjny "Dalet", który przewidywał stopniowe przejmowanie kontroli nad strategicznymi punktami Palestyny w miarę jak będą je opuszczać wojska brytyjskie. Kolejne operacje miały dotyczyć opanowywania tych punktów oraz likwidację działających w okolicy oddziałów arabskich.

---------- Operacja "Jephtha" ----------

13 kwietnia 1948 r. oddziały Hagany przeprowadziły operację oczyszczenia Wschodniej Galilei z Arabów.

20 kwietnia 1948 r. Arabom udało się ponownie przeciąć linie komunikacyjne prowadzące do Jerozolimy. Ponownie rozpoczęło się oblężenie miasta.

---------- Operacja "Misparayim" ----------

Gdy 21 kwietnia 1948 r. Brytyjczycy rozpoczęli ewakuację garnizonu wojskowego z Hajfy, na miasto (około 100 tys. arabskich mieszkańców) ruszyły, skoncentrowane w tajemnicy, silne oddziały żydowskiej Hagany. Tak niespodziewany atak wywołał panikę wśród Arabów, którzy w ciągu kilku dni opuścili miasto.

23 kwietnia 1948 r. żydowskim oddziałom Hagany udało się po dwóch dniach walk opanować Tyberiadę w Galilei. Otworzyło to drogę do wschodniej części Galilei i znacznie wzmocniło pozycję sił żydowskich na północy. Większość arabskich mieszkańców Tyberiady uciekło.

---------- Operacja "Jevuss" ----------

27 kwietnia 1948 r. połączone siły Hagany, Irgunu i Lehi przeprowadziły atak w Jerozolimie, odzyskując część utraconych domów w żydowskiej dzielnicy.

---------- Operacja "Chametz" ----------

27 kwietnia 1948 r. oddziały Hagany i Irgunu (Etzel) rozpoczęły operację izolacji Jaffy, w której znajdowało się około 5 tys. arabskich bojowników. W tym celu Brygada Aleksandroni i Brygada Givati rozpoczęły ofensywę, zdobywając arabskie wioski położone na wschód od Jaffy, przy drodze z Tel Awiwu do Jerozolimy. Równocześnie starano się odblokować drogę prowadzącą do brytyjskiego lotniska w Lod, przygotowując się do jego zdobycia po wycofaniu wojsk brytyjskich.
    30 kwietnia 1948 r. zaniepokojeni Brytyjczycy przeprowadzili prewencyjne natarcie piechoty wspartej czołgami, artylerią i lotnictwem na żydowskie pozycje w pobliżu Jaffy. Miało to na celu powstrzymanie dalszych ofensywnych działań oddziałów żydowskich. W następnych dniach Brytyjczycy ograniczyli się do rozdzielania walczących stron i chronienia uciekających z Jaffy arabskich cywili.

---------- Operacja "Yiftach" ----------

30 kwietnia 1948 roku oddziały Hagany rozpoczęły ofensywę we Wschodniej Galilei. W pierwszej kolejności zdobyto dawne brytyjskie koszary w Rosh Pinah, a następnie rozpoczęto natarcie w kierunku Safedu.

---------- Operacja "Mateh" ----------

3 maja 1948 roku trzy żydowskie bataliony przeprowadziły natarcie na pozycje Legionu Arabskiego, który blokował Jerozolimę. Jednak po krwawych walkach żadnej ze stron nie udało się rozstrzygnąć losów miasta.
    3 maja 1948 r. oddział Palmach zaatakował arabską wioskę Ein al Zeitun, zabijając około 50 Arabów.
    4 maja 1948 r. jordański Legion Arabski kontratakował zajmując kilka osad żydowskich na południe od Jerozolimy, jednocześnie umacniając swoje pozycje, które były najbardziej dogodne do wyprowadzenia natarcia na Tel Awiw.

10 maja 1948 r. po ciężkich 7-dniowych walkach oddziały Palmach zdobyły miasto Safed w Galilei. Arabscy mieszkańcy uciekli.

Od 11 maja 1948 r. egipskie oddziały kilkakrotnie próbowały zdobyć żydowski religijny kibuc Kfar Darom, położony 11 km na południe od Gazy. Jednakże bohaterscy obrońcy z dużym poświęceniem odparli wszystkie ataki.
    12 maja 1948 r. jordański Legion Arabski przeprowadził atak na kibuc Kfar Etzion (od pięciu miesięcy oblężony), usuwając stamtąd jego mieszkańców i odblokowując drogę Jerozolima-Hebron. Arabowie zabili wszystkich mieszkańców kibucu, zbeszczeszczono ich ciała, a ocalałych żydowskich żołnierzy gwałcono, po czym okrutnie mordowano. Zginęło około 160 Żydów, w tym także dzieci i kobiety.

12 maja 1948 r. Haganah wydała rozkaz ewakuacji 600 Arabów Nadżd i 1200 mieszkańcom Samsum.

13 maja 1948 r. Brytyjczycy opuścili Jaffę. Natychmiast po odpłynięciu ostatniego brytyjskiego żołnierza, na miasto natarły oddziały Irgunu (Etzel), zdobywając je po ciężkiej walce.

13 maja 1948 r. w Damaszku (Syria) zebrała się Liga Arabska. Państwa arabskie zgodziły się na wysłanie swoich regularnych wojsk do Palestyny natychmiast po wygaśnięciu brytyjskiego mandatu. Naczelnym dowódcą wojsk arabskich został emir Transjordanii as-Sayyid Abdullah (1882-1951). Plan wojny przewidywał uderzenie sił arabskich jednocześnie z trzech stron, i odcięcie sił żydowskich od baz zaopatrzenia na wybrzeżu, a następnie ich stopniowe zniszczenie.

---------- Operacja "Ben-Ami" ----------

14 maja 1948 r. oddziały Hagany przeprowadziły natarcie wzdłuż wybrzeża zdobywając portowe miasto Akko.

14 maja 1948 r. oddział Hagany zaatakował arabską wioskę Abu Shusha, zabijając 60 Arabów.

---------- Operacja "Ben-Ami" ----------

14 maja 1948 r. połączone żydowskie oddziały przeprowadziły operację w Jerozolimie zdobywając utracone wcześniej budynki żydowskie i tworząc ciągłość terytorialną między osiedlami żydowskimi w mieście.

---------- Operacja "Schfifon" ----------

14 maja 1948 r. połączone żydowskie oddziały przeprowadziły operację zdobywając Stare Miasto w Jerozolimie.

14 maja 1948 r. ostatnie wojska brytyjskie opuściły Palestynę. Brytyjski mandat nad Palestyną miał wygasnąć o północy z 14 na 15 maja.

Podsumowując pierwszy okres wojny palestyńskiej należy zauważyć niezwykłą skuteczność oddziałów żydowskich, którym udało się opanować większość strategicznych punktów w Galilei i na wybrzeżu, w szczególności ważne porty w Hajfie, Jaffie i Akko. Nie zdołano jednak przełamać impasu w rejonie Jerozolimy i na pustyni Negew.

Natomiast strona arabska prowadziła swoje działania w sposób chaotyczny, nie umiejąc wykorzystać przewagi w lokalnych starciach. Niezwykle niepokojącym zjawiskiem było pojawienie się dużej fali arabskich uchodźców (około 300 tys. ludzi do maja 1948 r.), którzy z Palestyny przechodzili do Libanu i Syrii.

--------------------------------------------------

Materiały opracowywane na podstawie: patrz Bibliografia.

--------------------------------------------------

    CIĄG DALSZY HISTORII: 1948 - Medinat Israel