1949-1955  -  STABILIZACJA  PAŃSTWA



  -  HISTORIA
      -  1948-1949 - Pierwsza wojna
   - 1949-1955 - Stabilizacja państwa
      -  1956-1958 - Kampania Sueska


Pierwszy Knesset (1949-1951)
Premier Dawid Ben-Gurion - jego biografia
Ha-Mossad le-Modiin ule-Tafkidim Meyuhadim
Drugi Knesset (1951-1955)
Dwudziesty Trzeci Kongres Syjonistyczny 1951 r.
Prezydent Itzhak Ben-Zwi - jego biografia
Premier Moshe Sharett - jego biografia
Trzeci Knesset (1955-1959)














































Największe ataki fedainów
w latach 1949-1956

(Copyright: Gedeon)

 

 

STABILIZACJA PAŃSTWA

26 lipca 1949 r. ukazał się pierwszy tom Encyklopedii hebrajskiej.
    W 1949 r. rozbudowano Instytut imienia Weizmanna w Rehowot.
    7 sierpnia 1949 r. wznowiono komunikację kolejową na linii Tel Awiw-Jerozolima.

W dniach 8-12 września 1949 r. Kneset uchwalił niezwykle ważne prawa dla nowego państwa: Prawo Izraelskich Sił Obronnych oraz Prawo o Powszechnym Obowiązku Edukacji (obowiązek nauki dla dzieci do 14 roku życia). Równocześnie wprowadzono podatek dochodowy i ulgi dla inwestorów zagranicznych.
    Izrael w pierwszym okresie swego istnienia przeżywał poważne kłopoty gospodarcze. Na większość produktów wprowadzono reglamentację. W najgorszym okresie na jedną osobę przysługiwał tygodniowo mały kawałek mięsa i dwa jajka. Aby obniżyć koszty utrzymania wprowadzono politykę deflacyjną, która dodatkowo hamowała rozwój gospodarki. Był olbrzymi deficyt w bilansie handlowym.

W 1949 r. kraje arabskie ogłosiły bojkot gospodarczy Izraela. Wiele państw w obawie przed reperkusjami w stosunkach z krajami arabskimi (dostawy ropy naftowej) nie podejmowało prób nawiązania stosunków dyplomatycznych z Izraelem.

Na początku listopada 1949 r. do Izraela zaczęły docierać pierwsze samoloty z Żydami z Jemenu. Całość operacji nazwano "Zaczarowany Dywan" i trwała ona do września 1950 roku. W tym czasie przewożono jemeńskich Żydów na teren kontrolowanej przez Brytyjczyków bazy w Adenie (Jemen). Następnie amerykańskie i brytyjskie samoloty transportowe przewoziły uchodźców do Izraela. Ogółem wykonały one 380 lotów, przewożąc 49 tys. Żydów (47 tys. z Jemenu, 1,5 tys. z Adenu, 500 z Erytrei i Dżibuti). Zostali oni ewakuowani z powodu nasilających się prześladować ze strony Arabów.

W 1949 r. doszło do pierwszego dużego kryzysu rządowego w Izraelu, który został sprowokowany przez kwestię religijną: import niekoszernej żywności.

20 listopada 1949 r. w Izraelu ogłoszono "dzień miliona", gdyż liczba ludności państwa osiągnęła właśnie 1 milion mieszkańców (w maju 1948 r. było 650 tys. mieszkańców).

W grudniu 1949 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ podjęło decyzję o nadaniu Jerozolimie statusu miasta międzynarodowego. Zgromadzenie Ogólne ONZ powołało także Agencję Narodów Zjednoczonych dla Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East - UNRWA). Agencja była pomyślana jako instytucja krótkotrwała, musiała być jednak wielokrotnie przedłużana ze względu na to, że problem uchodźców arabskich był nie rozwiązany.

5 grudnia 1949 roku premier David Ben-Gurion w reakcji na propozycję ONZ, by Jerozolima stała się miastem międzynarodowym, wydał oświadczenie w Knesecie. Ben-Gurion oświadczył, że "żydowska Jerozolima jest integralną i nierozłączną częścią państwa Izraela, gdyż jest nieodłączną częścią historii Izraela, wiary Izraela i ducha naszego narodu".

Na przełomie 1949/1950 polskie władze komunistyczne przekształciły Centralny Komitet Żydów w Polsce i jego terenowe komitety w organizację Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów.
Równocześnie nakazem ministra administracji publicznej z 13 grudnia 1949 r. wyznaczono termin likwidacji wszystkich partii i organizacji syjonistycznych. W komunistycznej Polsce Ludowej mogła działać tylko partia socjalistyczna.

W marcu 1950 r. doszło do kryzysu rządowego, który został sprowokowany przez kwestię religijną: edukację religijną w obozach dla uchodźców jemeńskich. Dla przybyłych z Jemenu Żydów, stosunki panujące w Izraelu były niezrozumiałe. Wtedy skierowano wszystkie ich dzieci do szkół religijnych. Już wtedy wśród izraelskich polityków był konflikt między zwolennikami świeckiego i religijnego wychowania dzieci. W następnych latach te spory i konflikty narastały, aż w 1951 r. partie ortodoksyjne wycofały się z rządu doprowadzając do jego upadku i ponownych wyborów do Knesetu.

W marcu 1950 r. Irak przyjął ustawę pozwalającą Żydom emigrować pod warunkiem zrzeczenia się irackiego obywatelstwa. Nowe przepisy miały obowiązywać przez rok czasu od maja 1951 r.
    Władze irackie spodziewały się, że w ten sposób pozbędą się Syjonistów, a w Iraku pozostaną bogaci żydowscy przedsiębiorcy, którzy odgrywali ważną rolę w gospodarce. Irakijczycy oceniali możliwą wielkość żydowskiej emigracji na około 8 tys. osób. Jednak do Iraku natychmiast przybyli żydowscy emisariusze, którzy rozpoczęli przygotowania do masowej emigracji, która miała objąć wszystkich irackich Żydów (150 tys. osób).

24 kwietnia 1950 r. Jordania dokonała formalnej aneksji Samarii i Judei, które jako Zachodni Brzeg Jordanu zostały włączone do Królestwa Jordanii. Automatycznie wszyscy mieszkańcy tych terenów otrzymali obywatelstwo jordańskie i pełne prawa wyborcze do jordańskiego parlamentu. Aneksja została uznana jedynie przez Wielką Brytanię.
    Równocześnie Strefa Gazy weszła w skład Egiptu bez formalnej aneksji. Żadne z państw Ligii Arabskiej nie wspomniało ani razu o utworzeniu państwa arabskiego w Palestynie.

W 1950 r. egipscy żołnierze zajeli dwie wyspy (Tiran i Sanafir) w Cieśninie Tirańskiej u wejścia do Zatoki Akaba, na Morzu Czerwonym. W ten sposób Egipcjanie przejęli całkowitą kontrolę nad żeglugą morską w Cieśninie Tirańskiej, przez którą od tego momentu nie mogły przypływać statki z towarami dla Izraela. Równocześnie Egipcjanie zamknęli Kanał Sueski dla izraelskich statków i wystosowali żądanie o zwrot pustyni Negew.

W maju 1950 r. izraelskie władze wprowadziły nowe tymczasowe rozwiązanie narastającego problemu mieszkaniowego. Nowi imigranci byli tymczasowo umieszczani w przejściowych obozach imigracyjnych dla przesiedleńców (ma'abara). Imigranci mieszkali w namiotach lub drewnianych barakach. Pierwszy taki obóz założono 16 maja w Kesalon, w Judei.
    W całym 1950 r. do Izraela przybyło 170 tys. nowych imigrantów. Prawie 40% nowych przybyszów zamieszkało w 60 obozach dla przesiedleńców.
    W czerwcu założono 20 nowych osad. Była to rekordowa liczba utworzonych osad w ciągu jednego miesiąca. Ilość kibuców osiągnęła wówczas liczbę 214, w których żyło 67.550 ludzi (8% mieszkańców Izraela).

5 lipca 1950 r. odbyła się specjalna sesja Knesetu, poświęcona 46-rocznicy śmierci syjonistycznego wizjonera Theodora Herzla (1860-1904). Przy tej okazji parlament przyjął ustawę Prawo Powrotu, która przyznała wszystkim Żydom na świecie prawo do powrotu do Ziemi Izraela.

Latem 1950 r. rząd Czechosłowacji zakazał sprzedaży broni do Izraela. Było to wyraźnym ujawnieniem zmiany stosunku ZSRR do Izraela.

W dniach 3-6 września 1950 r. z inicjatywy rządu izraelskiego i Organizacji Syjonistycznej zorganizowano w Jerozolimie Konferencję Miliarda, na którą zaproszono żydowskich biznesmenów przeważnie ze Stanów Zjednoczonych. Tematem rozmów było rozpoczęcie zagranicznych inwestycji w Izraelu. Zdecydowano się utworzyć w Stanach Zjednoczonych nową organizację Israel Bond (Więź z Izraelem), która zajęła się pozyskiwaniem środków finansowych na potrzebne inwestycje.
    W połowie 1950 r. izraelski rząd złagodził politykę deflacyjną, co spowodowało gwałtowny wzrost inflacji. Pojawił się czarny rynek, z którym od października rząd rozpoczął zdecydowaną walkę. Dla wielu rodzin w Izraelu, jedynym ratunkiem były paczki żywnościowe od krewnych z zagranicy.

15 października 1950 r. premier Dawid Ben-Gurion ustąpił z urzędu w związku ze sporem na tle żądań zgłoszonych przez Zjednoczony Front Religijny związanych z kwestią edukacji w nowych obozach imigracyjnych i systemem oświaty religijnej. Drugą kwestią sporów były zapasy w państwie i potrzeba racjonowania towarów pierwszej potrzeby.
    1 listopada 1950 r. ponownie wybrano na premiera izraelskiego rządu Dawida Ben Guriona. Sprawował swoje obowiązki do 8 października 1951 r.

       Premier Dawid Ben-Gurion - jego biografia

14 listopada 1950 r. odbyły się pierwsze wybory samorządowe w Izraelu.

Zima z 1950 r. na 1951 r. okazała się szczególnie trudna dla Izraela. Wystąpiły poważne braki w surowcach.

W 1950 r. pokojową nagrodę Nobla otrzymał były specjalny wysłannik ONZ do Palestyny, amerykański polityk Ralph Johnson Bunche (1904-1971), którzy przyczynił się do zawarcia zawieszenia broni podczas wojny izraelsko-arabskiej 1948-1949.

W styczniu 1951 r. rozpoczęto wielką operację osuszania gruntów rolnych w Dolinie Hula, na północy Galilei. Był to jeden z największych projektów rozwoju, wprowadzony w życie w pierwszych latach istnienia Izraela.

W styczniu 1951 r. doszło do zamachu bombowego w Synagodze Masuda Shemtov w Bagdadzie (Irak). W zamachu zginęło 4 Żydów, a wielu zostało rannych.

Braki surowców spowodowały na wiosnę 1951 roku wstrzymanie produkcji w większości zakładów w Izraelu. Pomimo to, produkcja przemysłowa powoli rosła, a nowi imigranci stopniowo absorbowali się, włączając się w aktywne życie gospodarcze państwa.

Poważnym problemem w 1951 r. stały się wypady arabskich bojowników (fedaini) ze Strefy Gazy (Egipt), którzy przechodzili granicę do Izraela i napadali na żydowskie osady. Byli to członkowie fanatycznych islamskich grup religijnych, gotowi oddać swoje życie poświęcając się dla Dżihadu (świętej wojny Islamu). W latach 1951-1955 w atakach fedainów zginęło 967 Żydów.
    7 lutego 1951 r. izraelscy żołnierze podczas akcji odwetowej wkroczyli do arabskiej wioski Sharafat, 5-km od Jerozolimy. W trakcie operacji zginęło 10 Arabów, a 8 zostało rannych.

14 lutego 1951 r. rząd premiera Dawida Ben-Guriona podał się do dymisji z powodu odrzucenia przez Kneset propozycji reform złożonych przez ministra edukacji i kultury. Były one związane z wymogiem rejestracji dzieci w szkołach. Chodziło o wprowadzenie w życie powszechnego obowiązku edukacji, który miał objąć także dzieci wszystkich imigrantów.

1 kwietnia 1951 roku powołano do życia agencję wywiadowczą Mossad (Ha-Mosad le-Modi'in u-le-Tafkidim Meyukhadim). Początkowo podlegała ona bezpośrednio premierowi Izraela.

      Ha-Mossad le-Modiin ule-Tafkidim Meyuhadim

Równocześnie rozpoczęto długi proces przebudowy Sił Obronnych Izraela. Po długich dyskusjach przyjęto zmodyfikowany szwajcarski model organizacji armii. Izraelska armia miała opierać się na niewielkiej ilości zawodowych żołnierzy, których zaplecze stanowiłyby dobrze rozbudowane siły rezerwy.

---------- Operacja "Ezra i Nehemiah" ----------

18 maja 1951 r. izraelska armia rozpoczęła wielką operację powietrzną, przewożąc w pierwszym miesiącu z Iraku do Izraela około 50 tys. Żydów. Samoloty leciały na Cypr, a następnie kierowały się do Izraela. Po dwóch miesiącach operację powtórzono przewożąc kolejne 90 tys. irackich Żydów.
    Dodatkowo armia przeprowadziła operację ewakuowania do Izraela 33 tys. Żydów z Libii. W ten sposób uniknęli oni prześladowań ze strony Arabów.
    Ogółem do końca 1951 roku do Izraela przyjechało 175 tys. nowych imigrantów. W przejściowych obozach dla przesiedleńców żyło 140 tys. mieszkańców Izraela, z czego 100 tys. w namiotach, szopach i drewnianych barakach.

W Iraku pozostało około 6 tys. Żydów. Liczba mieszkańców Bagdadu zmniejszyła się ze 100 tys. do 77 tys. ludzi. W mieście zamknięto 28 żydowskich szkół i 2 szpitale. Pozostało także 60 synagog (w 1970 r. ocalało z nich zaledwie 7).

Wiosną 1951 r. Kneset ogłosił doroczny Dzień Pamięci Holocaustu, zwany Jom haSzo'ah. Nazwa pochodzi od określenia użytego przez proroka Sofoniasza 1:15: "dzień ruiny i spustoszenia", w oryginale: "jom szo'ah umszo'ah". Słowo szo'ah zostało użyte jako hebrajska nazwa zagłady zgotowanej przez Hitlera Żydom.

W maju 1951 r. premier Dawid Ben-Gurion odwiedził Stany Zjednoczone i spotkał się z amerykańskim prezydentem Harry S. Trumanem (1884-1972). Ben-Gurion był entuzjastycznie witany przez żydowską społeczność żyjącą w Stanach Zjednoczonych.

17 lipca 1951 r. Kneset przyjął ustawę o równouprawnieniu kobiet.

25 lipca 1951 r. narodził się nowy rodzaj osadnictwa: placówki Nahal (He'ahzut), w których izraelskie jednostki wojskowe wspólnie z cywilnymi mieszkańcami prowadzili gospodarstwa rolne. Pierwszą taką placówką była Nahlaim Aleph (obecne Nahal Oz), założona naprzeciw Gazy. Placówki spełniały podwójną rolę: pomagały w rozwoju osadnictwa oraz zapewniały ochronę przed arabskimi napaściami.

30 lipca 1951 r. odbyły się w Izraelu wybory do II Knesetu. Wybory ponownie wygrała Partia Robotników Ziemi Izraela (Mapai). Jednakże partie lewicy wyszły z nich nieznacznie osłabione, a wzmocniła się reprezentacja Powszechnych Syjonistów.

      Drugi Knesset (1951-1955)

W dniach 14-30 sierpnia 1951 r. odbył się Dwudziesty Trzeci Kongres Syjonistyczny w Jerozolimie, w Izraelu. Przyjęto nowy Program Jerozolimski, który określał zadania Syjonizmu w zdaniu: "umacnianie państwa Izrael, absorpcja imigrantów w Ziemi Izraela i budowanie narodu żydowskiego."

      Dwudziesty Trzeci Kongres Syjonistyczny 1951 r.

8 października 1951 r. premierem Izraela został ponownie wybrany Dawid Ben Gurion. Sprawował on swoje obowiązki do 24 grudnia 1952 r.
    Ben-Gurion wywołał swoimi wypowiedziami kilka publicznych burz w Izraelu. Między innymi oświadczył, że rola Organizacji Syjonistycznej już się skończyła i zamiast niej powinno się utworzyć międzynarodową Ligę dla Izraela.

      Premier Dawid Ben-Gurion - jego biografia

1 stycznia 1952 r. siedmiu uzbrojonych arabskich terrorystów zabiło 19-letnią żydowską dziewczynę w jej domu w dzielnicy Beit Israel, w Jerozolimie.

W styczniu 1952 r. armia izraelska przeprowadziła operację przerzucenia Żydów z Iranu do Izraela. W ten sposób uniknęli oni prześladowań ze strony Arabów.
    W 1952 r. nastąpił wyraźny spadek napływających do Izraela imigrantów. Do końca roku do Izraela przybyło zaledwie 24 tys. nowych imigrantów. Wynikało to głównie z poważnych kłopotów gospodarczych Izraela oraz wprowadzeniem odstraszającego systemu "wyboru", który preferował młodych i zdrowych imigrantów.

9 stycznia 1952 r. premier Dawid Ben-Gurion wystąpił z orędziem w Knesecie, przedstawiając plan negocjacji z Niemcami Zachodnimi w sprawie rekompensat za Holokaust. Kneset zgodził się na realizację planu, wywołało to jednak wzrost politycznego napięcia oraz liczne publiczne protesty.

W lutym 1952 r. rząd zmienił założenia polityki gospodarczej. Postanowiono wprowadzić liczne ograniczenia fiskalne mające na celu zmniejszenie inflacji, która wynosiła 60% rocznie. Przeprowadzono dewaluację wartości pieniądza, a następnie stopniowo zlikwidowano reglamentację zaopatrzenia (do 10 maja 1953 r.). Zarazem zaczął zanikać czarny rynek.

20 marca 1952 r. w Holandii rozpoczęły się rozmowy izraelsko-niemieckie na temat zadośćuczynienia Niemieckiej Republiki Federalnej za Holokaust. W rozmowach uczestniczyły wszystkie ważne organizacje żydowskie, wliczając w to American Jewish Committee, American Jewish Congress, B'nai Brith i Joint Distribution Committee.

W maju 1952 r. doszło do kryzysu rządowego w Izraelu, który został sprowokowany przez kwestię religijną. Religijni Żydzi narzekali, że szkoły państwowe oddały tylko osiem lekcji z trzydziestu dwu na religię. Ortodoksi wygrali też batalię o kwestię małżeństwa. Świeckie państwo musiało poniechać instytucji ślubu cywilnego.
    13 czerwca 1952 r. powołano do życia Izraelską Komisję Atomową (IAC), której zadania sformułowało ministerstwo obrony.

W lipcu 1952 r. w Egipcie została obalona monarchia i powstała Republika Arabska. Nowe władze w Egipcie kontynuowały politykę niedopuszczania statków izraelskich do żeglugi po Kanale Sueskim.

10 września 1952 rok rząd Izraela podpisał w Luksemburgu z rządem Niemieckiej Republiki Federalnej umowę o reparacjach. Niemcy zobowiązali się do wypłacenia Izraelowi 3 mld marek (około 750 mln USD) w ciagu 14 lat. Dodatkowo 450 mln marek Niemcy miały przekazać dla Conference on Jewish Material Claims Against Germany, która skupiała 23 żydowskie organizacje.

We wrześniu 1952 r. doszło do kryzysu rządowego w Izraelu, który został sprowokowany przez kwestię religijną: pobór do wojska dziewcząt z ortodoksyjnych domów.
    9 listopada 1952 r. zmarł prezydent Chaim Weizmann (1874-1952), w wieku 79 lat. Propozycję prezydentury Izraela złożono fizykowi Albertowi Einsteinowi (1879-1955), ale on jej nie przyjął.

20 listopada 1952 r. czeskie służby bezpieczeństwa aresztowały sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji, Rudolfa Slanskiego oraz 13 najważniejszych przywódców komunistycznych krajów. Wszystkich oskarżono o udział w antypaństwowym spisku. Pośród aresztowanych 11 było Żydami. Podczas Praskich Rozpraw 11 skazano na karę śmierci, 3 na dożywotnie więzienie. Wyroki śmierci wykonano 3 grudnia 1952 r.

2 grudnia 1952 roku Kneset przyjął ustawę "Prawo o Statusie Organizacji Syjonistycznej - Agencji Żydowskiej dla Izraela", która określiła wzajemne obowiązki i prawa izraelskiego rządu, Organizacji Syjonistycznej oraz Agencji Żydowskiej. Celem przyjęcia tej ustawy było uregulowanie i ułatwienie zarządzania absorpcją nowych imigrantów w Ziemi Izraela. W 1954 roku organizacje zawarły dodatkową umowę regulującą wzajemne stosunki.

W grudniu 1952 r. drugim prezydentem Izraela został Itzhak Ben-Zwi. Sprawował on swoje obowiązki do 23 kwietnia 1963 r.

      Prezydent Itzhak Ben-Zwi - jego biografia

19 grudnia 1952 r. premier Dawid Ben-Gurion podał się do dymisji, w związku ze sporem na tle żądań o zwiększenie wydatków na religijną edukację państwową.
    24 grudnia 1952 r. premierem izraelskiego rządu został wybrany ponownie Dawid Ben Gurion. Sprawował swoje obowiązki do 6 grudnia 1953 r., kiedy ustąpił z urzędu.

      Premier Dawid Ben-Gurion - jego biografia

13 stycznia 1953 r. służby specjalne ZSRR ogłosiły wykrycie "spisku lekarzy", którzy jakoby chcieli wymordować na zlecenie USA przywództwo polityczne ze Stalinem na czele. Jako pretekstu wykorzystano śmierć mongolskiego dyktatora Marshala Choybalsana. Oficjalnie aresztowano 37 lekarzy, ale prawdopodobnie zatrzymanych były setki. Skazanymi byli prawie wyłącznie Żydzi. Na szczęście, śmierć Stalina w marcu 1953 r. umożliwiła uwolnienie i zrehabilitowanie lekarzy.
    Jednak Syjonizm awansował w ZSRR do "roli głównych wrogów" i "narzędzi imperializmu amerykańskiego".

9 lutego 1953 r. nieznani sprawcy podłożyli bombę na terenie ambasady ZSRR w Izraelu.

11 lutego 1953 r. ZSRR zerwało stosunki dyplomatyczne z Izraelem. Następnego dnia w Moskwie zatrzymano żydowską doktor Marię Weizmann, siostrę zmarłego prezydenta Izraela Chaima Weizmanna.

14 kwietnia 1953 r. arabscy terroryści podjęli pierwszą próbę przedostania się na terytorium Izraela poprzez morze. Arabskie łodzie zostały jednak wykryte. Jedna z łodzi została zatrzymana, druga uciekła.

20 kwietnia 1953 r. Izrael rozpoczął obchody święta 5-rocznicy swojego istnienia państwowego. Po raz pierwszy przyznano Nagrody Izraela (Israel Prizes). W Jerozolimie otworzono dużą wystawę prezentującą osiągnięcia w "podboju pustkowia".

7 czerwca 1953 r. arabscy terroryści ostrzelali południową dzielnicę Jerozolimy, zabijając młodego Żyda i raniąc 3 innych.

8 czerwca 1953 r. przedstawiciele Izraela, przy mediacji ONZ, podpisali umowę z Jordanią, która zobowiązała się uniemożliwienie arabskim terrorystom wykorzystywania swojego terytorium do atakowania Izraela.

9 czerwca 1953 r. grupa arabskich terrorystów zaatakowała w nocy żydowską osadę rolniczą w pobliżu Lod. Do jednego z domów mieszkalnych wrzucono granaty ręczne zabijając 1 osobę. Inna grupa terrorystów przeprowadziła podobny atak na żydowski dom w Haderze.
    10 czerwca 1953 r. arabscy terroryści przekroczyli granicę izraelsko-jordańską i zniszczyli żydowski dom w osadzie rolniczej Mishmar Ayalon.
    11 czerwca 1953 r. arabscy terroryści zamordowali żydowską parę w swoim domu w osadzie Kfar Hess.

W lipcu 1953 r. rząd Izraela podjął decyzję o utworzeniu specjalnej jednostki antyterrorystycznej Jednostki 101, której pierwszym dowódcą został Ariel Szaron. Zadaniem tej tajnej jednostki była aktywna walka z arabskimi terrorystami, którzy przenikali przez granicę izraelską. Od tej chwili, żydowscy komandosi dokonywali wypady poza granicę i niszczyli arabskie obozy szkoleniowe terrorystów. Jednostka nigdy nie liczyła więcej niż 45 żołnierzy i ściśle współdziałała z spadochroniarzami.

W połowie 1953 r. dzięki aktywnej działalności organizacji syjonistycznych w świecie, do Izraela zaczął napływać kapitał ze Stanów Zjednoczonych. Równocześnie Izrael zaczął otrzymywać spłaty zobowiązań rządu Republiki Federalnej Niemiec, jako moralny dług z tytułu prześladowania i zagłady Żydów przez III Rzeszę.
    Napływające do kraju środki były głównie zużywane przez sektor publiczny w gospodarstwie. Rozwijało się budownictwo mieszkaniowe i rolnictwo w kibucach. Powstał plan rozwoju kraju, obejmujący sieć osad rolniczych. Wokół rejonu Gazy rozpoczęto budowę paramilitarnych osiedli i umocnień. Tworzono transport samochodowy, będący w rękach spółdzielni. Kontynuowano wielkie zalesienia kraju, a także budowano drogi, osuszano błota. Rozpoczęto także budowę krajowego systemu wodnego, którego osią stał się kanał rozpoczynający się u Jeziora Tyberiadzkiego. Nastąpiła powolna stabilizacja gospodarcza Izraela.
    Do końca 1953 roku do Izraela przybyło zaledwie 11 tys. nowych imigrantów. Tak mała ilość nowych przybyszów wynikała z ciężkich warunków życia w Izraelu i braku miejsc pracy.

16 lipca 1953 r. po śmierci Stalina przywrócono stosunki dyplomatyczne pomiędzy ZSRR a Izraelem, ale wzajemna nieufność już pozostała.

W 1953 r. Francja i Izrael zawarły tajne porozumienie o współpracy w dziedzinie energii atomowej. Francuzi chcieli mieć własną bombę atomową i współpraca z Izraelem mogła przyśpieszyć realizację tego projektu. Dodatkowo Francja toczyła wojnę w Algierii i popierała Izrael we wszystkim, co miało charakter antyarabski. Francuzi szczególnie interesowali się ciężką wodą i jej cyklem produkcyjnym. Izrael uzyskał dostęp do francuskich instytutów, laboratoriów oraz zakładów zbrojeniowych.

12 sierpnia 1953 r. Kneset przyjął ustawę Akt o Edukacji Publicznej, którą ustanowiono publiczno-religijny system edukacji o charakterze ortodoksyjnym. Na mocy Aktu o Jurysdykcji Trybunatów Rabinackich rozwinięty został system niezależnych sądów religijnych działających równolegle do świeckiego systemu sądowniczego. Równolegle do świeckich władz komunalnych ustanowiono żydowskie rady religijne.
    28 sierpnia 1953 r. utworzono Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Zagłady (Yad Vashem). Zadaniem Yad Vashem jest gromadzenie i publikowanie wszelkich świadectw zagłady i dbanie o to, by Żydzi w Izraelu i diasporze upamiętniali Dzień Pamięci Holocaustu. Równocześnie przyznano pośmiertnie izraelskie obywatelstwo sześciu milionom ofiar Holocaustu. Yad Vashem przyznaje specjalny tytuł nie-Żydom, którzy w czasie Holocaustu z narażeniem własnego życia i życia swych rodzin ratowali Żydów od śmierci. Wyróżnieni dostają honorowy medal i tytuł "Sprawiedliwy wśród narodów świata" (Chasidei Ummot ha-Olam). Mają oni prawo do posadzenia drzewka w Jerozolimie w Alei Sprawiedliwych, obok którego umieszcza się tablicę z nazwiskiem Sprawiedliwego i nazwą jego kraju. Prawie połowa wyróżnionych to Polacy.

2 września 1953 r. arabscy terroryści działający z terytorium Jordanii dotarli do dzielnicy Katamon, w samym centrum Jerozolimy. Przeprowadzili atak przy użyciu kilku granatów ręcznych. Szczęśliwie nikt nie doznał obrażeń.
    Pomiędzy czerwcem 1949 a grudniem 1952 roku arabscy terroryści działający z terytorium Jordanii zabili 57 Izraelczyków, w większości cywili. Podczas pierwszych dziewięciu miesięcy 1953 roku zginęło 32 Izraelczyków.

12 października 1953 r. arabscy terroryści działający z Jordanii zaatakowali miasto Yehuda, zabijając Żydówkę i dwoje jej dzieci.

13 października 1953 r. przedstawiciel jordańskiego rządu poprosił Izrael o powstrzymanie się z odwetem i obiecał pełną współpracę w wytropieniu morderców z Yehud. Dowódca Legionu Jordańskiego, Glubb Pasha poprosił o pozwolenie jordańskim policjantom wjechanie na terytorium Izraela w celu poprowadzenia dochodzenia.
    14 października 1953 r. izraelski oddział komandosów (Jednostka 101) przeprowadził odwetowy atak na terytorium Jordanii. Komandosi wkroczyli do przygranicznej wioski Qibya, na północny-zachód od Jerozolimy. Mieszkańcy wioski zostali oskarżeni o współpracę z arabskimi terrorystami. Wysadzono 42 domy, szkołę i meczet. Zginęło 75 Arabów (inne źródła podają liczbę 69).
    Większość muzułmanów nazwała izraelską operację aktem terroru.

W latach 1953-1961 prezydentem Stanów Zjednoczonych był David Dwight Eisenhover (1890-1969). Jego doradcą od spraw obrony i ekonomii był żydowski finansista Bernard Baruch (1870-1965).

24 listopada 1953 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ potępiła Izrael za atak na jordańską wieś Qibya. Stany Zjednoczone na krótki czas wstrzymały pomoc gospodarczą dla Izraela.

6 grudnia 1953 r. premier Dawid Ben-Gurion podał się do dymisji, w związku z jego osobistą decyzją o wycofania się z życia politycznego. Ben-Gurion przeniósł się do kibucu Sdeh Boqer na Negewie.

8 grudnia 1953 r. przyszły prezydent USA Eisenhower podczas sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ przedstawił program "Atom dla pokoju", zapowiadając, że Stany Zjednoczone gotowe są udostępnić innym państwom swoje atomowe technologie, pod warunkiem, że służyć one będą celom pokojowym.

24 grudnia 1953 r. Egipcjanie zatrzymali u wejścia do Kanału Sueskiego norweski statek płynący z ładunkiem dla Izraela. Na międzynarodowe protesty, Egipt odpowiedział, że jest w stanie wojny z Izraelem.

1 stycznia 1954 r. w Tel Awiwie otworzono giełdę papierów wartościowych.

26 stycznia 1954 r. nowym premierem Izraela został Mosze Szarett. Sprawował on swoje obowiązki do 29 czerwca 1955 r.

      Premier Moshe Sharett - jego biografia

W 1954 r. do Izraela powróciła grupę młodych i zdolnych żydowskich uczonych, którzy kształcili się w Szwajcarii, Holandii, Anglii i USA. Niemalże w tym samym czasie w Rechwot, niedaleko Tel Awiwu, w Instytucie Weizmana uruchomiono centrum fizyki nuklearnej. Naukowcy rozpoczęli badania nad produkcją odzyskiwaniem uranu z fosforytów oraz produkcją ciężkiej wody.

17 marca 1954 r. arabscy terroryści działający z Jordanii urządzili zasadzkę w rejonie Ma'ale Akrabim, na północy pustyni Negew. Ostrzelali autobus jadący z Ejlatu do Tel Awiwu, zabijając kierowcę i raniąc kilku pasażerów. Następnie terroryści wyrzucili pasażerów z autobusu i zastrzelili 11 Żydów. Ciała zamordowanych zostały znieważone i wykorzystane seksualnie.

9 kwietnia 1954 r. izraelscy komandosi podjęli odwetową akcję, atakując bazę palestyńskich fedainów w Jordanii.

Izraelski atak na terytorium Jordanii wywołał ostre reakcje międzynarodowe. Prezydent Stanów Zjednoczonych Dwight David Eisenhower (1890-1969) skrytykował akcję Izraela, natomiast premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill (1874-1965) zagroził brytyjską interwencją zbrojną.

W lipcu 1954 r. Wielka Brytania podpisała z Egiptem porozumienie o ewakuacji wojsk brytyjskich znad Kanału Sueskiego.

---------- Operacja "Suzannah" ----------

Latem 1954 r. izraelski wywiad wojskowy Aman przeprowadził tajną operację szpiegowską w Egipcie. Jej celem był przeprowadzenie serii zamachów bombowych oraz innych aktów sabotażu w celu wytworzenia napięcia i zablokowania wycofania wojsk brytyjskich z Egiptu. Akcję przeprowadzili tajni agencji z Jednostki 131.
    2 lipca 1954 r. izraelscy agenci wrzucili bomby zapalające na pocztę w Aleksandrii, w Egipcie.
    14 lipca 1954 r. izraelscy agenci przeprowadzili zamach podpalając bibliotek w Kairze i Aleksandrii, w Egipcie.
    23 lipca 1954 r. izraelscy agenci zdetonowali ładunki wybuchowe w kinie na terminalu kolejowym oraz na głównej poczcie w Kairze, w Egipcie.

28 września 1954 r. izraelski statek "Bat Galim" podjął próbę przepłynięcia przez Kanał Sueski, został jednak zatrzymany. Egipcjanie aresztowali całą załogę izraelskiego statku.

5 października 1954 r. Egipcjanie poinformowali o aresztowaniu 13 członków izraelskiej "siatki szpiegowskiej". Rozprawa sądowa odbyła się 11 grudnia. Izraelscy agenci zostali skazani na śmierć. Pomimo zabiegów izraelskiej dyplomacji, Egipt wykonał wyroki śmierci na dwóch agentach.

Od końca 1954 r. Stany Zjednoczone starały się pozyskać władze Egiptu i wspólnie stworzyć na Bliskim Wschodzie regionalny arabski system obronny. Proponowano Egipcjanom dostawy amerykańskiej broni. Według założeń Departamentu Stanu USA, Izrael miał oddać Egiptowi południowy Negew, przyjąć na swoje terytorium 75 tys. palestyńskich uchodźców i wypłacić pozostałym odszkodowanie. Do zawarcia tych umów jednak nie doszło.

9 grudnia 1954 r. do Izraela dotarło 400 ton cukru z Polski. To dostawa zapobiegła brakowi zaopatrzenia w cukier w Izraelu.
    Do końca 1954 roku do Izraela przyjechało tylko 18 tys. nowych imigrantów. Niewielka liczba nowych przybyszów umożliwiła władzom powolną absorpcję imigrantów. Departament Osadnictwa Rolniczego Agencji Żydowskiej przyjął nową metodę wspierania osadnictwa, które rozwijano teraz koncentrując wysiłki na jednym większym obszarze. W pierwszej kolejności działalność osadniczą skoncentrowano w rejonie Lachish na południu Izraela oraz w południowej części Doliny Jezreel.

2 stycznia 1955 r. arabscy terroryści zastrzelili 2 żydowskich turystów na Pustyni Judzkiej.

15 stycznia 1955 r. izraelski samolot pasażerski Lockheed 049 Constellation, lecący z Tel Awiwu do Londynu, przez Wiedeń, w wyniku pomyłki nawigacyjnej zboczył z kursu i naruszył przestrzeń powietrzną Bułgarii. Został zestrzelony przez bułgarski myśliwiec MiG-17. Zginęło 58 ludzi. Izrael wniósł skargę do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, który w 1959 r. orzekł brak kompetencji w tym sporze z powodu braku zgody Bułgarii.

Przez cały 1955 r. dochodziło do licznych poważnych incydentów na granicach Izraela z Egiptem i Jordanią. Arabscy terroryści (fedainowie) nieustannie przenikali przez granicę i mordowali izraelskich cywili. Izraelska armia przeprowadziła serię odwetowych ataków.

28 lutego 1955 r. izraelscy komandosi dokonali odwetowy rajd w Strefie Gazy (Egipt), atakując egipskie posterunki graniczne. W starciu zginęło 42 egipskich żołnierzy i 8 izraelskich komandosów.
    W odpowiedzi na izraelski atak, egipskie władze dały "zielone światło" palestyńskim fedainom, wspierając ataki na Izrael.

24 marca 1955 r. arabscy terroryści zaatakowali żydowską osadę rolniczą Patish na pustyni Negew. Arabowie obrzucili granatami i ostrzelali tłum ludzi podczas ceremonii ślubu. Zginęła 1 kobieta, a 18 osób zostało rannych.

19 kwietnia 1955 r. założono nowe miasto Ofakim, na pustyni Negew.
    24 kwietnia 1955 roku założono osadę rolniczą Otzem, pierwszą z wielu osad utworzonych w ciągu dwóch miesięcy w rejonie Lachish. Większość ich mieszkańców była kierowana bezpośrednio ze statków, w myśl nowego hasła: "ze statku na wieś". Nowi imigranci w ten sposób omijali obozy dla przesiedleńców, w których panowały trudne warunki bytowe.
    Do końca 1955 roku do Izraela przyjechało 37 tys. nowych imigrantów, w większości z Maroka.

29 czerwca 1955 r. upadł rząd premiera Mosze Szaretta, z powodu wystąpienia z koalicji rządowej Powszechnych Syjonistów. Wynikało to z oskarżenia rządu o niewłaściwe zachowanie podczas rozprawy doktora Israela Kastznera, postawionego przez Maki i Ruch Herut. Doktor Israel Kastzner współpracował podczas II wojny światowej z nazistami, aby ocalić grupę węgierskich Żydów.
    29 czerwca 1955 r. wybrano ponownie na premiera izraelskiego rządu Mosze Szaretta. Sprawował swoje obowiązki do 3 listopada 1955 r.

      Premier Moshe Sharett - jego biografia

26 lipca 1955 r. odbyły się w Izraelu wybory do III Knesetu. Wybory ponownie wygrała Partia Robotników Ziemi Izraela (Mapai), jednak już osłabiona. Wyniki świadczyły o powolnej tendencji osłabiania partii lewicowych, natomiast o wzroście wpływów centrum i prawicy.

      Trzeci Knesset (1955-1959)

W 1955 r. Abba Eban (późniejszy szef izraelskiego MSZ) popisał z rządem Stanów Zjednoczonych porozumienie, na mocy którego USA sprzedały Izraelowi mały reaktor. Stany Zjednoczone wspomogły też izraelskie badania atomowe sumą 350 tysięcy dolarów, i przekazały niemal całą bibliotekę dokumentów i akt Komisji Energii Atomowej oraz niewielką ilość uranu. Reaktor zainstalowano w miejscowości Nahal Oreg, niedaleko Rechwot. Kontrolą zajmowały się międzynarodowe agendy (IAEA).
    7 sierpnia 1955 r. utworzono Uniwersytet Bar-Ilan w Ramat Gan, obok Tel Awiwu. Był to trzeci izraelski uniwersytet. Miał on charakter religijnej uczelni.

W sierpniu 1955 r. arabscy terroryści działający ze Strefy Gazy rozpoczęli kampanię atakowania izraelskich patroli granicznych. Równocześnie grupy napastników napadały nocami na przygraniczne osady, usiłując przeniknąć w głąb terytorium Izraela.

31 sierpnia 1955 r. izraelscy komandosi zaatakowali obóz szkoleniowy fedainów w Khan Younis w Strefie Gazy (Egipt). Zniszczono cały sprzęt wojskowy zgromadzony w obozie. W starciu zginęło 72 Arabów.
    31 sierpnia 1955 r. prezydent Egiptu, Gamal Abdel Nasser (1918-1970) oświadczył, że "Egipt zdecydował się wysłać swoich bohaterów, uczniów faraona i synów Islamu, i oni zmyją Ziemię Izraela ... Nie ma żadnego pokoju na granicy z Izraelem, ponieważ domagamy się zemsty i będzie ona śmiercią Izraela."

19 września 1955 r. założono nowe miasto Dimona, na pustyni Negew.
    23 września 1955 r. odkryto złoża ropy naftowej na południu Izraela (platforma wiertnicza Heletz). Izraelczycy byli bardzo entuzjastyczni, wierząc w możliwość odkrycia dużych złóż ropy.

We wrześniu 1955 r. Egipt zawarł z Czechosłowacją umowę o dostawach sprzętu wojskowego i amunicji. W ciągu roku czasu (do października 1956 r.) do Egiptu dostarczono 230 czołgów, 300 transporterów opancerzonych, 500 dział i moździerzy, 170 samolotów bojowych oraz kilkanaście okrętów wojennych. Dodatkowo do Egiptu docierał także sprzęt wojskowy zakupiony przez Syrię we Włoszech i Czechosłowacji. W ten sposób Egipt bardzo szybko zdobywał przewagę wojskową nad Izraelem.

W odpowiedzi Izrael rozpoczął wzmacnianie swoich sił obronnych. Przeprowadzono narodową zbiórkę środków na zakup nowego uzbrojenia. Izraelczycy ofiarowali pieniądze, oszczędności i biżuterię.
    W 1955 r. Izrael zakupił we Francji 75 myśliwców bombardujących Dassault MD-450 Ouragan. Utworzono z nich eskadrę Tayeset 113, później zwaną potocznie jako "Osy". Eskadra bazowała w Hatzor.

Przedstawiciele ministerstwa spraw zagranicznych Izraela zwrócili się do Stanów Zjednoczonych z prośbą o pomoc wojskową. Początkowo Departament Stanu USA uchylał się od odpowiedzi na izraelskie żądania, jednak wobec rosnącej aktywności ZSRR na Bliskim Wschodzie, zaczął rozważać możliwość dostarczenia Izraelowi nowoczesnej amerykańskiej broni.

26 października 1955 r. egipscy żołnierze wkroczyli do zdemilitaryzowanej strefy na granicy izraelsko-egipskiej, atakując izraelski posterunek obserwacyjny w rejonie Nitsana.

28 października 1955 r. izraelscy komandosi zaatakowali egipskie pozycje w Es-Sabha, zabijając w walce 70 Egipcjan.

3 listopada 1955 r. premierem izraelskiego rządu został wybrany Dawid Ben Gurion. Sprawował swoje obowiązki do 7 stycznia 1958 r.

      Premier Dawid Ben-Gurion - jego biografia

10 grudnia 1955 r. syryjscy żołnierze uniemożliwili izraelskim rybakom łowienia ryb w północno-wschodniej części Jeziora Tyberiadzkiego. Do rybaków otworzono ogień.

11 grudnia 1955 r. izraelscy komandosi zaatakowali syryjskie pozycje nad Jeziorem Tyberiadzkim. W walce zginęło 50 syryjskich żołnierzy oraz 6 izraelskich komandosów.

Stany Zjednoczone ostro skrytykowały izraelski atak na Syrię i wycofały się z projektu dostarczenia Izraelowi amerykańskiego sprzętu wojskowego. Biały Dom oświadczył, że stanowiłoby to niebezpieczeństwo wykorzystania amerykańskiej broni do zaatakowania państw arabskich.

 

--------------------------------------------------

Materiały opracowywane na podstawie: patrz Bibliografia.

--------------------------------------------------

    CIĄG DALSZY HISTORII:1956-1958 - Kampania Sueska

Na poczatek

  Izrael Kultura Historia Turystyka Pomoc duchowa Żydzi w Polsce Czasy i Fakty

Copyright ©2002-2012 by Gedeon