13 września 1993 r. Icchak Rabin i Jasir Arafat podpisali w Waszyngtonie (USA) Deklarację Zasad (Declaration of Principles - Deklaracja Pokojowych Intencji) wynegocjowaną w Oslo. Układ ten nazywa się potocznie "ziemia za pokój". 28 września 1995 r. podpisano w Waszyngtonie (USA) następny izraelsko-palestyński układ, zwany Oslo II.
    Przyjrzyjmy się, w jaki sposób strony wywiązały się z zobowiązań:

------- Zobowiązania Izraela -------

    1. Traktowanie Organizacji Wyzwolenia Palestyny nie jako organizację terrorystyczną, lecz jako legalne ciało rządzące, nazwane teraz Władzami Palestyńskimi.

Izrael faktycznie uznał Organizację Wyzwolenia Palestyny jako legalne ciało rządzące i traktował je jako równoprawnego partnera negocjacji i wypełniania dalszych zobowiązań.

    2. Oddanie pod kontrolę Władz Palestyńskich ziemi, której ilość miała być określona w następnych negocjacjach.

Izrael stopniowo zrzekł się 42 % ziemi Samarii i Judei (tzw. Zachodniego Brzegu Jordanu) i ponad 90 % strefy Gazy. 98 % palestyńskich Arabów znalazło się pod jurysdykcją Jasera Arafata i władz Autonomii Palestyńskiej.

    3. Edukowanie społeczeństwa dla pokoju i przygotowywania na trudne kompromisy konieczne dla ustanowienia w bezpośrednim sąsiedztwie bytu palestyńskiego.

Wprowadzono w Izraelu kampanię edukacyjną zmierzającą do pozyskania społeczeństwa dla idei nakreślonych w Oslo. Do wszystkich szkół wprowadzono doktrynę pokoju. Program edukacji pokojowej realizuje się we wszystkich szkołach, na wszystkich poziomach edukacji. Specjalnie powołana pozarządowa organizacja przetestowała 360 izraelskich podręczników szkolnych, aby sprawdzić jak odnoszą się do zagadnień pokoju i tolerancji. Względem przeciwników zawarcia porozumienia pokojowego zastosowano radykalne środki.

    4. Zgoda na utworzenie wielotysięcznych palestyńskich sił policyjnych, pod warunkiem że nie będzie w nich terrorystów.

Izrael zezwolił na powstanie palestyńskich sił policyjnych, pomimo faktu, że działali w nich byli terroryści.

    5. Dostarczenie Autonomii Palestyńskiej broni i uzbrojenia potrzebnych do zaprowadzenia porządku i zlikwidowania terroru.

Izrael dostarczył władzom palestyńskim tysiące sztuk broni i środków uzbrojenia.

------- Zobowiązania strony arabskiej -------

    1. Zaniechanie wszelkiej działalności terrorystycznej; zniszczenie wszystkich grup terrorystycznych i konfiskata nielegalnej broni.

W ciągu pięciu lat po rozpoczęciu procesu pokojowego w Oslo, zostało zabitych więcej Izraelczyków aniżeli w ostatnich 15 latach. Kiedy za zamachy terrorystyczne biorą odpowiedzialność takie grupy terrorystyczne jak Hamas, Islamski Dżihad czy Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny, władze palestyńskie twierdzą, że są niewinne. Ugrupowania te działają przeciw procesowi pokojowemu, są przecież w opozycji do Autonomii Palestyńskiej.
W 2002 roku izraelska armia przejęła w Ramallah liczne palestyńskie rządowe dokumenty, z których wynika, że władze palestyńskie od wielu lat wspierają grupy terrorystyczne finansami i bronią.

    2. Uznanie prawa Izraela do istnienia; wniesienie poprawek do Palestyńskiej Karty Narodowej, wzywającej do zniszczenia całego Izraela w drodze przemocy.

Palestyńska Rada Narodowa zebrała się dopiero 24 kwietnia 1996 r. i przegłosowała uchwałę o tym, że Karta Palestyńska zostanie w przyszłości zmieniona (!). W ślad za tym media na całym świecie z euforią podały do wiadomości publicznej, jakoby Karta już została zmieniona, stwarzając tym samym wrażenie, że teraz Izrael jest zobowiązany do pójścia na kolejne ustępstwa. Arafat zaś został "w nagrodę" zaproszony z wizytą przez Billa Clintona, który publicznie pogratulował mu czynu, którego ten wcale nie dokonał!
    W rzeczywistości Karta Organizacji Wyzwolenia Palestyny wzywająca do unicestwienia Izraela, pozostaje niezmieniona /Stan Goodenough, "A Word from Jerusalem", 1996/.
    Do dnia dzisiejszego witryna internetowa Autonomii Palestyńskiej cytuje statut z Artykułem 19: "Podział Palestyny w roku 1947 i ustanowienie państwa izraelskiego jest całkowicie nielegalne."

    3. Zabezpieczenie i ochrona wszystkich żydowskich świętych miejsc, które znajdą się pod ich kontrolą po przekazaniu im ziemi.

Odwiedzanie świętych miejsc judaizmu okazało się dla Żydów nierealne, z punktu widzenia ich własnego bezpieczeństwa. Bywali obrzucani kamieniami i ładunkami zapalającymi, kiedy przybywali modlić się przy grobowcu Racheli w Betlejem. Starożytna synagoga w Jerycho (nazywana Szalom al Israel) została zniszczona przez arabski tłum. Podobny los spotkał Grób Józefa w Nablusie.

    4. Edukowanie społeczeństwa dla pokoju i położenie kresu publicznemu podżeganiu do przemocy i nienawiści.

Izraelska niezależna komisja (ta sama która testowała izraelskie podręczniki szkolne) dokonała przeglądu 60 podręczników wprowadzonych do palestyńskiego systemu edukacji po podpisaniu porozumień. W żadnym podręczniku nie ma wzmianki o procesie pokojowym Oslo, ani o pokoju z Izraelem. W żadnym nie ma wzmianki o żydowskiej historii na tej ziemi, trwającej 3500 lat. Izrael jest nieobecny w podręcznikach, a nawet na mapach. Za pieniądze przekazywane z USA i Unii Europejskiej, władze palestyńskie wysyłają dziesiątki tysięcy dzieci na wakacyjne obozy, które spełniają funkcje paramilitarnych obozów szkoleniowych. W audycjach telewizyjnych gloryfikuje się śmierć męczeńską samobójców. Niezliczone artykuły w palestyńskich gazetach, programy radiowe i telewizyjne wychwalają terrorystów-samobójców, ich zdjęcia są "ozdobą" arabskich domów, ulic i szkół.

    5. Zgoda na rozwiązywanie wszelkich przyszłych sporów na drodze negocjacji, bez uciekania się do przemocy.

Pomimo niewypełnienia zobowiązań przez stronę palestyńską, Izrael w następnych latach kontynuował negocjacje i zaoferował zgodę na utworzenie państwa palestyńskiego. Oznaczało to przekazanie władzom palestyńskim 97 % terytoriów Samarii i Judei (tzw. Zachodni Brzeg Jordanu) i 100 % strefy Gazy. Jerozolima miałaby być stolicą nowego państwa palestyńskiego, dzieloną z Izraelem. Władze palestyńskie kontrolowałyby całą wschodnią część Jerozolimy, w tym 75 % Starego Miasta i całe Wzgórze Świątynne. Ponadto Izrael zaoferował możliwość powrotu pewnej liczby uchodźców arabskich na teren Izraela, oraz sfinansowanie rekompensaty dla tych, którzy nie byliby objęci powrotem.
    Jaser Arafat odrzucił jednak izraelskie propozycje, pozostawiając je bez żadnej kontroferty. Wkrótce potem z inicjatywy władz palestyńskich rozpoczęła się krwawa intifada.
Od wybuchu intifady, życie Palestyńczyków stało się bardzo trudne. Pierwszą linią obrony Izraelczyków stały się wojskowe posterunki gęsto rozsiane na Zachodnim Brzegu i w strefie Gazy. To właśnie na izraelskich żołnierzy spadło brzemię odpowiedzialności zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańcom Izraela, którzy zaczęli być nękani bezlitosnymi atakami terrorystycznymi. Dlatego działania Izraelskich Sił Zbrojnych zmierzające do poskromienia działalności terrorystycznej na terenie kraju trudno uważać za ogniwo "niekończącego się cyklu przemocy".

Opracowano na podstawie materiałów biuletynu modlitewno-informacyjnego "Nasz Starszy Brat" nr.2/2003.