Poniżej publikujemy fragmenty wierszy Icchaka Kacenelsona. W 1940 roku założył on na terenie getta warszawskiego studio dramatyczne i nim kierował. Studio to, którego uczestnikami byli młodzi chłopcy i dziewczęta, zorganizowało ponad 20 wieczorów poświęconych Pismu Świętemu. Icchak Kacenelson przygotowywał do nich teksty poetyckie. Wieczory te miały wielkie powodzenie i przyciągały mnóstwo ludzi. Odbywały się one między innymi na terenie kuchni publicznej przy ulicy Leszno oraz w budynku organizacji "Dror" ("Wolność") przy ulicy Dzielnej 34 (tam zostały zakopane i po wojnie wydobyte liczne utwory Icchaka Kacenelsona napisane w getcie).

Tekst poniżej przytoczony i recytowany na pierwszym wieczorze poświęconym Pismu Świętemu został napisany w języku żydowskim. Opublikowano go po raz pierwszy w tomie pism Icchaka Kacenelsona wydanym w Izraelu w 1983 roku (Jidysze getto-ksowiw, wiersze 1940-43).

    Przekład jest niemal dosłowny. W oryginale utwór jest przeważnie rymowany:

Icchak Kacenelson

ZAGAJENIE WIECZORU POŚWIĘCONEGO PISMU ŚWIĘTEMU

  Czym jest to Pismo Święte?
  Nadziemskie - a na ziemi, cudowny zamek,
  Światłość nieskończona,
  Cierpienia bez miary,
  I mąk tak wiele, wiele...
  Zbliżcie się opuszczeni, zbliżcie się Żydzi i poznajcie
  To wieczne, to światło, cierpienia człowiecze -
  I głoście sobie, choć ściszając mowę:
  To moje, moje, moje!
  Zarówno ból, jak blask!

  Tanach -
  Pismo Święte!
  Przyszliście na wieczór z Pismem Świętym
  Rozdarci,
  Przybici,
  Zatroskani,
  I pełni goryczy nad gorycze.
  Ono o tym dobrze wie!
  Pismo Święte wie -
  To przecież naszym duchem jest owiane,
  Ta krew - to nasza krew w nim tętni,
  Głos w nim grzmiący - waszym głosem.
  Bądźcie pocieszeni!

  Zbliżcie się, zbliżcie się zgorzkniali,
  Zabłąkani zagubieni
  Na wszystkich drogach tego świata.
  Zbliżcie się, zbliżcie się drżący,
  Zmrożeni.
  Przyjdźcie drodzy,
  Przyjdźcie do waszego źródła,
  Do jego wód smakujących jak wino -
  Do Pisma Świętego!

  Nie spocznie, nie zaśnie - zawsze czuwa,
  Widzi, słyszy, wie o wszystkim.
  Wszystkie wasze bóle wrzućcie tam,
  Tam wypluńcie wszystką waszą żółć.
  Wasze cierpienia wlewają doń słodycz,
  Podobnie jak Elizeusz osłodził gorzkie źródło solą,
  Którą wsypał do tego źródła.
  Przyjdźcie -
  Na Pismo Święte cień wasz rzuca światło!
  Pismo Święte - to wasz ojciec, ojciec waszych dzieci,
  To wasza przeszłość i wasza przyszłość.
  Słowo proroka nie przeminęło z wiatrem,
  I wasz geniusz, jak zawsze dotąd,
  Nigdy w nim nie zamrze!

  Tanach -
  Pismo Święte!
  Księga wiecznych cierpień i wiecznego życia!
  To wasze życie i wasze to cierpienia!
  Pochodzi od was.
  Cierpienia i radości!
  Byliście w nim we dnie i w nocy.
  Niepojęte wasze męki,
  Niezawinione pohańbienie i poniżenie -
  W obcowaniu z Pismem Świętym
  Stają się zrozumiałe i wytłumaczone!
  Zbliżcie się Żydzi drodzy,
  Wasze łzy stare z nowymi zmieszajcie,
  Łzy,
  Wasz nowy lament,
  Męka ostatniego dnia -
  W Piśmie Świętym się rozpłyną,
  Pozostaną na wieki!
  A uwiecznione cierpienie - to radość!
  Uwieczniona męka - jest piękna!

  Zbliżcie się Żydzi niewierzący, chodźcie i zostańcie
  Tu, przy waszym Piśmie Świętym, nawróceni!
  Wierzcie:
  Ci, którzy tworzą na tej ziemi rzeczy wieczne -
  Pozostają na niej uwiecznieni!

            getto warszawskie, 26.11.1940r.

                            tłum. Stefan Bergman

[za B.I.M. nr.2/92]